بیماری جرب ( اسکب معمولی) سیب زمینی

بیماری جرب معمولی سیب زمینی؛ 

تاریخچه:

این بیماری اغلب جرب تنها گفته می‌شود. نامیدن جرب معمولی بیشتر به این علت است که آن را از جرب پودری که عامل آن قارچSpongospora subterranea است جدا می‌نماید. این بیماری در آفریقا، آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی وجود دارد. این بیماری توسط کریمی به صورت فرم سطحی با لکه های متعدد در ارقام بومی و همچنین به حالت عمیق در ارقام جدید تجارتی اروپایی مخصوصا رقم جدید Desiree و Draga در اصفهان، همدان، کرج و آذربایجان شرقی و غربی مشاهده شده است.

علائم بیماری:

که علائم بصورت لکه های اولیه چوب پنبه ای سطحی است که به مرور عمیق می شوند و علاوه بر کاهش بازارپسندی باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول میشوند.
ارقام زودرس نسبت به دیررس و میان رس ها حساستر هستند.

( توضیحات بیشتر: دو نوع علامت اغلب روی غده ها تشخیص داده می‌شود، یکی به نام جرب کم عمق است که به آن جرب کرکی، سطحی و یا چوب پنبه ای نیز گفته می‌شود و دیگری جرب عمیق با حفره ای می‌باشد. در جرب سطحی اندازه لکه ها متغیر است. این لکه ها امکان دارد به هم متصل شده، لکه های بزرگتر و ناصافی را به رنگ متمایل به قهوه ای که حالت چوب پنبه ای دارند به وجود آورند و یا لکه ها ممکن است دارای مختصر برجستگی و فرورفتگی باشند که این حالت ناشی از رشد غیرعادی سلول های پریدرم است. ارقامی که پوست متمایل به قهوه ای با حالت چوب پنبه ای ناصاف دارندبه این نوع جرب بسیار حساس اند. در جرب عمیق یا حفره ای معمولا زخمهای فرو رفته،چوب پنبه ای و قهوه ای رنگ به اندازه های مختلف ایجاد می‌شود. زخمها تقریبا گرد و اغلب حدود 1 تا 5 میلیمتر قطر دارند. حشرات خاکزی ممکن است با حمله به زخمها آنها را بزرگتر نمایند. ارقام پوست نازک که غده قرمز یا سفیدرنگ دارند معمولا به این نوع جرب حساس می‌باشند.) 

 عامل بیماری:

عامل بیماری جرب معمولی سیب زمینی باکتری Streptomyces scabies  می باشد.که برخی از نویسندگان آن را جزو باکتری ها طبقه بندی نموده اند در حالی که سایر نویسندگان آن را جزو قارچها طبقه بندی کرده اند، زیرا تولید رشته های میسیلیومی شفاف و باریکی را که حالت مارپیچی دارند و از مشخصه قارچ هاست می‌نماید. در این رشته ها سپس دیواره ی عرضی به وجود آمده و در نتیجه اسپور های شفاف تک سلولی به ابعاد 1 تا0/7 میکرو متر شبیه باکتری ها بوجود می‌آیند. این اسپورها با ایجاد 1 تا 2 لوله تندش جوانه می زنند.

چرخه بیماری:

 این عامل در خاک های آلوده به مدت طولانی باقی می ماند و از طریق غده های آلوده از یک منطقه به منطقه دیگر انتشار می‌یابد.همچنین از طریق خاک آلوده، باد، آب، آبیاری و یا وسایل مکانیکی منتقل می‌شود. عامل بیماری همچنین ممکن است از سیستم گوارشی جانوران عبور نموده و همراه فضولات کودی آنها پراکنده گردد.

گونه Streptomyces scabies معمولا بهترین رشد را در خاکهایی با PH 5/5 تا 7/5 دارد و در خاکهائی که PH آنها 5 تا 5/3 است. به ندرت مسئله ای را بوجود می‌اورد.

کنترل و مبارزه:
پی اچ (PH) خاک در کاهش این بیماری موثر است.
در شرایطی با خاکهای قلیایی (پی اچ خاک بالا) میزان بیماری بالا میرود ولی در شرایط با پی اچ بین 2/5 تا 5 بیماری کنترل می گردد.
استفاده از کودهای گوگردی مایع و سولفات پتاسیم جهت تحریک و رشد غده ها و کاهش پی اچ خاک موثر می باشد.
ضدعفونی غده ها پیش از کاشت با دز ۵ لیتر برای هزار  و محلولپاشی بردوفیکس با غلظت ۵‌در هزار لیتر اب نیز در کنترل این بیماری موثر می باشد.
????????تناوب با حبوبات، یونجه، سویا، بادام زمینی در کاهش این بیماری طی ۳-۵ سال بسیار موثر است ولی کاشت چغندر قند و لبویی، شلغم و هویج سبب تشدید بیماری می گردد.  
⭕️شرایط گرم و خشک مخصوصا در دوره 2 تا 5 هفته ای بعد از تشکیل غده ها احتمال بروز بیماری را افزایش میدهد.