بیماری سفیدک داخلی انگور
سفیدک داخلی مو: Plasmopara viticola (Bert. et curt.) Berl. et de toni
زادگاه بیماری سفیدک داخلی یا دروغی مو بدون شک آمریکای شمالی بوده و احتمالا ابتدا روی انواع موهای وحشی شیوع داشته است و به تدریج به تاکستان ها سرایت نموده است. این بیماری به برگ ها، میوه و شاخه های مو صدمه زده و در اثر مرگ بافت های مورد حمله خسارت بیماری ممکن است به 50 تا 75 درصد محصول برسد ویا اینکه آن را به کلی نابود گرداند.
علائم بیماری :
ابتدا به صورت نقاط کوچک زرد کمرنگ، نیمه شفاف، روغنی و بدون حاشیه مشخص در سطح برگ ظاهر میشود و در سطح زیر همین نقاط بعدا اسپورانژیوفورهای قارچ به صورت پوشش کرکی و نرم و خاکستری رنگ تشکیل میگردد. قسمت های آلوده به تدریج مرده و به رنگ قهوه ای در میآید. لکه های مرده نامنظم بوده و به هم پیوسته و قسمت های وسیع مرده ای روی برگ به وجود میآید و برگ ها نابهنگام خزان میکند. در دوره گل یا اوائلی که میوه ها تشکیل میشود تمام خوشه یا قسمت هایی از آن ممکن است مورد حمله قرار گیرد و به سرعت با رشد کرکی قارچ پوشیده شود و دانه ها از بین برود. آلودگی اگر موقعی انجام شود که اندازه غوره ها به نصف رسیده باشد رشد قارچ بیشتر به صورت داخلی انجام خواهد گرفت و غوره ها چرمی و تا حدودی چروکیده و قرمز قهوه ای رنگ میشوند. آلوده شدن شاخه های جوان و پیچک هاو دم برگ ها و دم میوه باعث کوتاهی، نقص عضو و هیپرتروفی بافت آنها میشود. سطح شاخه ها ممکن است به کلی با رشد کرکی قارچ پوشانده شود. بعدا رشد قارچ متوقف میشود بافت های آلوده قهوه ای شده و میمیرند. در آلودگی هائی که خیلی در انجام میگیرد، شاخه ها ممکن است از بین نروند ولی به درجات مختلف پیچیدگی نشان میدهند.
عامل بیماری:
ریسه قارچ عامل بیماری Plasmopara viticola بدون جدار عرضی بوده و فقط هیف های پیر آن ممکن است گاهی دارای جدار عرضی باشند. ریسه در بین سلول ها رشد میکند. ولی هوستوریوم های زیادی به داخل سلول میفرستد. در هوای مرطوب ریسه تولید اسپورنژیوفورهائی (کنیدیوفورها) میکند که زیر برگ، روی شاخه ها و از طریق روزنه ها و به ندرت مستقیما از وسط اپیدرم خارج میشوند. اسپورنژیوفور داخل میوه های جوان از طریق روزنه ها خارج میگردند.
چرخه بیماری :
عامل سفیدک داخلی مو زمستان را به صورت اووسپور در داخل برگ های مرده و گاهی در میوه و شاخه مرده میگذراند. در برخی از واریته هایمو و در بعضی نقاط قارچ ممکن است زمستان را به صورت ریسه در شاخه های الوده ای که نمرده اند نیز بگذراند. برگ های مرده در زمستان می پوسند و اووسپورها را آزاد می کنند. در شرایط بارانی فصل بهار ، اووسپورها که به وسیله باران یا باد بر روی گیاه منتقل شده اند و یا در سطح خاک هستند جوانه میزنند. اسپورانژیومی که در اثر این جوانه زدن تولید می شود، زئوسپورهایش با آب و باد به برگ های خیس نزدیک سطح خاک منتقل میشوند و آنها را آلوده میسازند.
رخنه قارچ از طریق روزنه های زیر برگ صورت میگیرد، سپس ریسه در داخل فضاهای بین سلولی برگ منتشر و با فرستادن هوستوریوم های کروی به داخل سلول ها موادغذایی خود را کسب میکند.ضمن توسعه بیماری سلول ها پلاسمولیزه میگردند، دیوارهایشان فرو میریزد و روی این لکه های مرده اولیه تعداد متنابهی اسپرانژیوم به وجود میآید. که با باد و باران به گیاهان سالم مجاور منتقل میشوند. وقتی که اسپرانژیوم ها در سطح خیس برگ،خوشه یا شاخه قرار میگیرند جوانه زده و تولید تعداد زیادی زئوسپور میکنند.
زئوسپور ها سپس از طریق روزنه ها و عدسک ها آلودگی ثانویه به وجود آورده و لذا به سرعت بیماری گسترش می دهند. دوره بین شروع آلودگی و تشکیل اسپرانژیوم های جدید 5 تا 18 روز طول میکشد و این بستگی به حرارت، رطوبت و حساسیت واریته گیاه دارد. تحت شرائط حرارتی متوسط برای مناطق موکاری، تعداد چرخه های بیماری روی واریته های حساس فقط بستگی به دفعات بارندگی و مدت زمانی دارد که بافت های سبز طی آن خیس باقی میمانند. در ساقه ها قارچ به پوست، پارانشیم شعاعی و مغز حمله میکند، کج شدن و هیپرتروفی ساقه های آلوده به علت بزرگ شدن سلول های آلوده و وجود تعداد زیادی ریسه در فضاهای بین سلولی آنها اتفاق می افتدو بالاخره سلول های آلوده، مرده، فرو می ریزند و تولید نواحی فرو رفته قهوه ای در ساقه می کنند.
شدیدترین اپیدمی های سفیدک دروغی، زمانی رخ میدهد که به دنبال یک زمستان مرطوب بهاری پر رطوبت، تابستانی گرم توام با بارندگی مکرر به فواصل 8 تا15 روز باشد.
این بیماری در استان خراسان بسیار شایع است و برای کنترل استفاده از پروفایلر، ترکیبات مسی، نوردوکس، بردوفیکس قابل توصیه است.
لذا اقدام به پیشگیری بلافاصه بعد از برداشت میوه ها وحذف بقایای آلوده از باغ وسوزاندن آنها محلولپاشی با این ترکیبات قابل توصیه است.
انتهای مقاله
-
نویسنده :مونا اسمعیلی دکتری گیاهپزشکی شاخه بیماری شناسی گیاهی و تخصص اصلی کنترل بیولوژیک