دلیل شانکرهای ایجاد شده در درختان چیست؟

شانکرهای ایجادشده در درختان بویژه در هسته داران( گیلاس، الو، زردالو) و حتی در دانه داران به ویژه در گلابی؛
شانکرها به دلایل مختلفی ایجاد می شوند که این دلایل شامل: عدم تغذیه مناسب، آبیاری نامنظم، عوامل قارچی و باکتریایی (که مشخصه بارز علایم ایجاد شده توسط عوامل باکتریایی ایجاد شانکرهمراه با صمغ و شیرابه روی قاعده ی سیخک هااست)، زخم های هرس و محل پیوند ها است.
⭕نکته قابل ذکر در تشخیص این شانکرها و کنترل به موقع آنها این است که شانکرهای باکتریایی غالبا به سمت بالایی درخت ایجاد می شوند تا تنه درخت و شانکرهایی که همراه با صمغ هستند در قسمت پایینی تنه بدلیل تنش ایجاد شده بخاطر سن درخت، تغذیه و بویژه آبیاری نامنظم است که ترک ایجاد شده و جایگاهی برای سوسکهای پوستخوار می شوند.

علایم بیماری:

علایم بیماری روی درختان مبتلا شامل تغییر رنگ و تیره شدن قسمتی از پوست تنه و شاخه ها و بروز شانکر در این قسمت ها بخصوص در کنار جوانه های در حال رشد به صورت فرورفتگی می باشند. بافت زیرین آن قهوه ای و اسفنجی و لزج می‌شود. آلودگی شکوفه ها به صورت آبسوختگی، قهوه ای و پژمردگی نیز مشاهده گردیده است. در مواردی نیز قسمتی از درخت یا تمامی آن سبزخشک شده و ریشه ها سالم مانده و تولید پاجوش های زیادی می‌نماید. بر اثر حمله بیماری گاهی فقط قسمتی از درخت دچار پژمردگی و خشکیدگی می‌گردد و این حالت مخصوصا در درختان زردالو بیشتر اتفاق می‌افتد. بیماری به شکوفه ها و شاخه های گل دهنده نیز سرایت کرده، تحت شرایط جوی مساعد ضمن خشک کردن شکوفه ها و شاخه های گل دهنده موجب مرگ سریع شاخه ها می‌گردد. روی برگ ها ممکن است لکه های نکروتیک مثلثی یا مدور به قطر 1 تا 3 میلیمتر ظاهر شوند. لکه ها پس از مدتی حالت غربالی پیدا می‌کنند. روی میوه ها نیز ممکن است این لکه ها تشکیل شوند. رنگ لکه ها قهوه ای تیره تا سیاه و گاهی قرمز می‌باشند. لکه ها خصوصا در گیلاس ممکن است قهوه ای شده و صمغ ترشح نمایند.
شانکرهای باکتریایی سبب سوختگی جوانه های رویشی (ایجادکننده برگ) در درختان و باغات جوان، سوختگی جوانه های گل و به اصطلاح پوچ شدن آنها می شوند. شانکرهای باکتریایی و قارچی (بویژه در سالهای پرباران و مرطوب) می توانند ۱۰-۲۰‎٪ از باغ را خشک کنند و تا ۸۰‎٪ کاهش محصول ایجاد کنند.

عامل بیماری:

باکتری عامل بیماری میله ای شکل و به طول 2/5 و قطر 0/7 میکرون می‌باشد که دارای یک تاژک قطبی است.باکتری به صورت انفرادی یا جفت و ندرتا زنجیره ای کوتاه دیده می‌شود. باکتری هوازی بوده، تولید کپسول می‌نماید. عامل بیماری در شانکرهای قدیمی، بقایای گیاهی، جوانه ها قبل از بازشدن و غیره زمستان گذرانی می‌کند. عفونت جوانه ها ظاهرا از قاعده قلس های آنها شروع می‌شود و سپس همه بافت های آن را می‌کشد.

شانکرها در اواخر زمستان و‌اوایل بهار پدیدار می شوندکه همراه با صمغ زیاد هستند که به مرور خشک شده و روی درختان مختلف گیلاس، الو، هلوشلیل بادام و حتی رز دیده می شوند.
در درختان حساس به ویژه در گیلاس، زردالو و گلابی سبب مرگ جوانه ها و عدم تشکیل شدن آنها می گردد که در اصلاح پوچ شدن شکوفه قبل از باز شدن آنها نام دارد که تنک بودن شکوفه ها در دوره ی گلدهی کامل درخت به خوبی این مورد را آشکار می کند.
✳(البته لازم به ذکر است که عدم تشکیل میوه  در اثر عوامل مختلفی از جمله عدم تلقیح، عدم استفاده از روی و بر، عدم تغذیه مناسب و گرما یا سرمای زیاد صورت می گیرد که به این بیماری مربوط نمی شود.)   

 جهت کنترل:
 ✅هرس شاخه های آلوده و نرک ها و ضدعفونی ادوات قبل از زدن به درخت دیگر توصیه میشود
✅پوشاندن جای هرس ها با چسب هرس یا مرهم چون باکتری ها و قارچهای ایجادکننده شانکر از این زخم ها وارد می شوند
✅استفاده از پیوندک سالم و بدون هیچ شانکر یا زخم
✅استفاده از نوردوکس،بردوفیکس، اکسی کلر مس برای مبارزه شیمیایی.

⭕تصویر فوق پوچ شدن گلها را در درختان بادام باتوجه به توضیحات ذکرشده بالا به خوبی نشان می دهد
✳باکتری ها بدلیل ساختاری که دارند به خوبی ترکیبات مسی (+2 CU) را جذب کرده و سبب از بین رفتن خودشان می شوند. ولی بدلیل تماسی بودن سموم مسی و شسته شدن آنها به وسیله آب باران سمپاشی یک تا دونوبت (اگر بارندگی صورت بگیرد) قبل از بازشدن جوانه ها توصیه می شود. نوردوکس قابلیت استفاده قبل از بازشدن جوانه ها با نسبت ۱درهزار و بعد از ریزش ۷۰‎٪گلها با دز نیم درهزار
بردوفیکس با نسبت ۵-۱۰ در هزار و بعد از ریزش گلها ۵در هزار
ترکیبات مسی با نسبت ۳ در هزار قابل توصیه می باشند.